Çökertme cerrahisi, komplike olmamış, proliferatif vitreoretinopati gelişmemiş yırtıklı retina dekolmanında uygulanan bir tedavi şeklidir.

Çökertme cerrahisi, sklerada içe doğru bir çöküntü (indentasyon) oluşturulması esasına dayanmaktadır. Bu yöntem ile retina yırtıklarının kapatılması ve retinanın yırtılmasına yol açan vitreus traksiyonunun azaltılması hedeflenmektedir. Çöküntüyü sağlamak amacıyla dışarıdan skleraya sütüre edilen materyale eksplant denir. Eksplantlar radyal ya da dairesel şekilde uygulanabilir. Çökertme cerrahisinde yırtığın göz içindeki yeri, büyüklüğü, adedine göre farklı tipte silikon çökertme malzemeleri kullanılır.

Şema 1: Yandaki şemada retinadaki yırtığı (beyaz ok) kapatmak için skleraya (gözün dış tabakası) eksplant (siyah ok) yerleştirildiği gösterilmektedir.

Şema 2: Yandaki şema çökertme cerrahisinde kullanılan eksplantların dıştan görünümünü göstermektedir (beyaz ok).

Retina dekolmanı tanısı olan hastalarda retinanın başarıyla yeniden yerine yerleştirilmesi halinde görme fonksiyonunu belirleyen faktörlerden en önemlisi Retina Dekolmanı’ nın sebep olduğu makula tutulumunun süresidir. Anatomik başarı her zaman görmede başarı anlamına gelmemektedir. Hastanın tedaviye geç geldiği ya da çökertme cerrahisinin yetersiz kaldığı durumlarda ikinci bir operasyon olarak vitreoretinal cerrahiye gerek duyulabilir.

Retina dekolmanlarının tedavisi sırasında yırtıkların lokalize edilememesi, uzun süreli retina dekolmanları, hareketsiz retina ve alt yarı dekolmanları gibi bazı durumlarda subretinal sıvının drenajı gerekebilir. Eğer subretinal sıvı drene edildikten sonra hipotoni gelişirse, radyal retina katlanmaları olursa veya U şeklinde bir yırtığın balık ağzı gibi açılması söz konusuysa intravitreal hava ya da gaz enjekte edilebilir.